Leeslijst 14: De stilte van het licht

Titelverklaring
De titel De stilte van het licht verwijst naar de zoektocht van Joost Zwagerman naar de stilte in de kunst.

Auteur informatie
Johannes Jacobus Willebrordus (Joost) Zwagerman (Alkmaar, 18 november 1963 – Haarlem, 8 september 2015) was een Nederlands schrijver. Behalve fictief proza (romans, novelles en verhalen) schreef hij ook poëzie, essays en columns.

Zwagerman was het kind van ouders die in het onderwijs werkzaam waren. Als dertienjarige was hij al met teksten bezig en maakte hij een handgeschreven en geïllustreerd tijdschriftje, de Zwagergids.[1] Dit stelde hij samen uit teksten en foto's die hij uit de VARAgids haalde en vervolgens naar zijn eigen ideeën bewerkte.

Zwagerman ging naar de Rijksscholengemeenschap Noord-Kennemerland in Alkmaar. Na afronding daarvan ging hij naar de Pedagogische Academie. Hij studeerde ook nog Nederlandse taal- en letterkunde, maar stopte daar voortijdig mee. In zijn studententijd schreef hij al diverse artikelen. Na zijn studie volgde hij een cursus creatief schrijven bij Oek de Jong. Joost Zwagerman trouwde met een jeugdvriendin met wie hij drie kinderen kreeg. Hij woonde vanaf 1984 in Amsterdam en vanaf december 2012 in Haarlem.

Zwagerman leed aan een auto-immuunziekte, de ziekte van Bechterew,[2] en aan depressies. Op 8 september 2015 maakte zijn uitgeverij De Arbeiderspers bekend dat Zwagerman op 51-jarige leeftijd in zijn woonplaats Haarlem een eind aan zijn leven had gemaakt.[3] Hij werd begraven nabij Lucebert aan de Algemene begraafplaats in Bergen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Joost_Zwagerman

Samenvatting
In deze bundel met 40 essays van ongeveer 8 pagina’s wordt onderzocht of stilte uitgedrukt kan worden in beelden. In vier hoofdstukken: Stilte, Schoonheid, Onbehagen, Verdwijning, onderzoekt de auteur eerst in kunstwerken van o.a. Morandi, Mankes en Rothko facetten van immense stilte in de kunst, die mogelijk een verlangen belichamen om er niet te zijn. Daarna onderzoekt hij Schoonheid, in o.a. ‘Het puttertje’ van Carel Fabritius en werk van Mira Schendel, Onbehagen in werk van o.a. Edvard Munch en Sigmar Polke, en Verdwijning in werk van Edgar Hopper en Constant. De schrijver, dichter, essayist (1963-2015) schreef sinds 2010 wekelijks een beschouwing over kunst of literatuur voor 'de Volkskrant'. Een deel van die kunstessays is hier, soms in uitgebreide vorm, opgenomen, een deel is nieuw. In de prachtige, goed geïllustreerde bundel, net klaar toen hij op 8 september 2015 zelfmoord pleegde, duidt hij enthousiast en bevlogen, met groot observatievermogen en veel kennis, kunst en kunstwerken en legt dwarsverbanden, ook in de literatuur. Een inspirerend boek.

https://www.bol.com/nl/p/de-stilte-van-het-licht/9200000036222146/

Eigen mening
Om heel eerlijk te zijn is kunst nooit echt een passie van mij geweest. Het kan zeker mooi en bijzonder zijn, maar zo interessant als Joost Zwagerman het vond deel ik jammer genoeg niet met hem. De essays uit het eerste gedeelte van het boek "Kijken" interesseerden mij dan ook niet heel veel, onder andere omdat ik simpelweg niet wist waarover de man sprak. Maar bij "Lezen" herkenden ik wat meer, zoals het essay over Bowie's biografieën met een interessante en verfrissende invalshoek. Uiteindelijk heeft de essaybundel veel  unieke essays, maar of ik het leuk leesvoer vond: niet echt.



http://www.hanta.nl/hanta/2015/09/13/recensie-de-stilte-van-het-licht-schoonheid-en-onbehagen-in-de-kunst-joost-zwagerman/